Stożek rogówki

Stożek rogówki to choroba, która sprawia, że rogówka zmienia swój kształt z kulistego na stożkowaty. Stożek rogówki jest chorobą objawiającą się m.in. astygmatyzmem. Nie oznacza jednak, że każda osoba posiadająca tę wadę wzroku ma również stożek. Osoby cierpiące na stożek rogówki częściej od innych mają zaczerwienione, swędzące i suche oczy, są alergikami, cierpią na przewlekłe zapalenie zatok nosa, katar sienny. Wśród przypuszczalnych przyczyn stożka rogówki wymieniane są też genetyczne lub zaburzenia funkcjonowania układu endokrynologicznego. U 7 proc. chorych stożek rogówki występował także w rodzinie.

Rogówka ma kształt wycinka kuli i osłania przednią część gałki ocznej. Stanowi główną część układu optycznego, pełni też funkcję ochronną. Stożek rogówki to schorzenie polegające na jej zniekształceniu – najpierw dochodzi do ścieńczenia fragmentu rogówki, a następnie pod wpływem ciśnienia wewnątrzgałkowego do jej uwypuklenia. Zmiany te z reguły dotykają tylko jedno oko. Stożek rogówki rośnie powoli, może też się zatrzymać.

Objawy stożka rogówki

Zmiany kształtu rogówki pojawiają się już w póżnym dzieciństwie ale diagnozowane są zazwyczaj później Subiektywne, pierwsze objawy stożka rogówki to zwykle zaczerwienienie i swędzenie oka, nadwrażliwość na światło, powodująca silne łzawienie, efekt halo (poświata wokół źródeł światła), podwójne widzenie i zniekształcenia obrazu.

Przede wszystkim pogarsza się ostrość widzenia, a wada wzroku-astygmatyzm ciągle rośnie, co wymaga częstej wymiany oraz trudności w dobraniu okularów, aż w końcu ich dobranie staje się niemożliwe.

W diagnostyce wczesnych postaci stożka niezbędne są badania topografii rogówki – SOCT. Wczesne wykrycie choroby daje szansę na zachowanie widzenia.

Leczenie stożka rogówki

Soczewki

Najczęściej stosowaną metodą na przywrócenie dobrego widzenia jest noszenie twardych gazoprzepuszczalnych soczewek kontaktowych. Soczewki nie leczą ani całkowicie nie eliminują stożka rogówki, tylko korygują jej krzywiznę.

Wszczepienie intacsów

Nową metodą korekcji stożka rogówki jest wszczepienie w oko specjalnych pierścieni śródrogówkowych, tzw. intacsów – wsuwa się je przez niewielkie nacięcia w rąbku rogówki. Pierścienie napierają na krzywiznę rogówki, spłaszczając szczyt stożka i przywracając mu bardziej naturalny, choć nie idealny, kształt.

Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym (za pomocą kropli). Trwa zaledwie kilkanaście minut, a jego efekt jest niemal natychmiastowy – wyraźna poprawa ostrości widzenia. Niestety, wszczepienie intacsów nie powstrzymuje rozwoju choroby oczu i po pewnym czasie konieczne może okazać się wymienienie pierścieni na nowe, w innym rozmiarze.

Naświetlanie promieniami UV

Inną nowatorską metodą jest cross-linking – jest przeznaczony dla osób, u których stożek rogówki jest w początkowym stadium rozwoju. Po podaniu pacjentowi środków przeciwbólowych zakrapla się do chorego oka preparat fotouczulający – roztwór ryboflawiny (witaminy B2), a następnie rozpoczyna naświetlanie oka promieniami UV. Naświetlanie trwa ok. 30 minut. Powoduje ono pobudzenie produkcji kolagenu w jednej z warstw rogówki, dzięki czemu rogówka odzyskuje część wytrzymałości mechanicznej. Na efekt zabiegu trzeba poczekać do 6–8 miesięcy; w ciągu 6-letnich obserwacji nie było pacjenta, u którego po cross-linkingu stożek znów by się rozwijał. U niektórych chorych następuje także spłaszczenie rogówki i poprawa widzenia.

Przeszczep rogówki

W przypadku gdy leczenie innymi metodami staje się niemożliwe, ratunkiem jest przeszczep rogówki. Zabieg trwa 1–1,5 godziny, polega na usunięciu zmienionego fragmentu rogówki i wszyciu dopasowanego bloczka tkanki pobranej od biorcy. Odrzucenia przeszczepu zdarzają się niezwykle rzadko (poniżej 1 proc.). Niestety, dość długi jest okres powrotu do zdrowia (6–12 miesięcy) i zwykle wymaga unikania wysiłku, przyjmowania na stałe leków immunosupresyjnych.