Najpoważniejszym schorzeniem oczu towarzyszącym cukrzycy jest retinopatia cukrzycowa. Dotyczy ona siatkówki – niezwykle ważnej części oka odpowiedzialnej za odbiór i przetwarzanie bodźców. Początkowe stadia tego schorzenia mogą przebiegać bezobjawowo, jednak nie leczone prowadzą do znacznego pogarszania ostrości wzroku, a nawet ślepoty. Aby zapobiec najpoważniejszym konsekwencjom, należy poddawać się okresowej kontroli okulistycznej
.
Badanie w kierunku zmian wywołanych przez cukrzycę
Badanie okulistyczne pacjenta chorego na cukrzycę powinno wykonywać się raz do roku, a w przypadku zmian proliferacyjnych co pół roku. Badanie obejmuje: określenie ostrości wzroku, pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego, przejrzystość soczewki, a badaniem dna oka określa się stadium zaawansowania choroby. W wypadku wystąpienia pierwszych zmian w siatkówce należy wykonać angiografię fluoresceinową (po podaniu kontrastu dożylnego) lub SOCT w przypadku podejrzenia makulopatii cukrzycowej oraz monitorowania stanu plamki żółtej po leczeniu.
Objawy cukrzycowego uszkodzenia narządu wzroku
Zmiany dotyczą nie tylko siatkówki, cukrzyca przyspiesza również wystąpienie zaćmy. Początkowe stadia, jak już wspomniano, mogą przebiegać bezobjawowo. Przymglone widzenie, wahania ostrości wzroku zależne od poziomu cukru we krwi, a także upośledzenie widzenia barwy czerwonej i zielonej to objawy, które powinny nas zaniepokoić i dlatego pacjent przynajmniej raz w roku powinien być zbadany przez okulistę.
Postaci kliniczne
Retinopatia cukrzycowa nieproliferacyjna (prosta). Przyczyną patologicznych zmian w siatkówce jest wzrost przepuszczalności naczyń siatkówki (mikroangiopatia). Prowadzi to do powstania wybroczyn, wysięków oraz mikrotętniakow, które są widoczne oflalmoskopowo podczas badania okulistycznego.
Retinopatia cukrzycowa proliferacyjna W przypadku niewłaściwej kontroli poziomu cukru lub innych towarzyszących schorzeń ogólnych, najczęściej nadciśnienia tętniczego, stan ten może przejść w stadium retinopatii cukrzycowej proliferacyjnej.Ta postać retinopatii jest bardzo niebezpieczna dla narządu wzroku, gdyż niedotleniona siatkówka produkuje czynniki wzrostu naczyń i powstają nowe niepełnowartościowe naczynia.
Powikłania nieleczonej retinopatii proliferacyjnej
- wylew krwi do ciała szklistego – patologiczne naczynia często pękają i powodują krwawienie – do czasu wchłonięcia krwi ostrość wzroku jest bardzo upośledzona,
- trakcyjne odwarstwienia siatkówki – patologicznym naczyniom towarzyszy rozplem tkanki włóknistej, która obkurczając się pociąga siatkówkę, co prowadzi do jej odwarstwienia,
- jaskra – patologiczne naczynia mogą rozwijać się w kącie przesączania-strukturze odpowiedzialnej za odprowadzanie cieczy wodnistej – co powoduje wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego i uszkodzenia nerwu wzrokowego
- spadek ostrości wzroku – odwarstwienie siatkówki, jaskra, zaćma, zanik nerwu wzrokowego mogą doprowadzić w krańcowych stadiach retinopatii cukrzycowej do ślepoty.
.
Leczenie
Leczenie początkowych zmian ogranicza się do regularnej kontroli okulistycznej, a także stosowania leków uszczelniających naczynia krwionośne. W wypadku retinopatii cukrzycowej przebiegającej z obrzękiem plamki zastosowanie mają leki podawane doszklistowo – inhibitory anty VEGF. Retinopatię cukrzycową proliferacyjną oraz z niedotlenieniem siatkówki leczy się fotokoagulację laserem argonowym. Często stosuje się obie metody równocześnie.