AMD zwyrodnienie plamki

AMD – zwyrodnienie plamki związane z wiekiem występuje po 55 roku i dotyczy 2 mln Polaków po 65 r.ż, z czego 600 tysięcy jest to postać zaawansowana. Choroba dotyczy centralnej części siatkówki – plamki żółtej, miejsca gdzie w procesie widzenia z impulsów świetlnych powstaje obraz i drogą nerwu wzrokowego przesyłany jest do mózgu. Plamka odpowiada za widzenie centralne, które pozwala nam widzieć szczegóły obrazów, rozróżniać barwy, pisać czy czytać. Jej choroby mogą w znaczący sposób przyczynić się pogorszenia standardu życia starszych ludzi. Rozpoznana wcześnie umożliwia spowolnienie progresji i złagodzenie objawów, umożliwiając samoegzystencję.

Objawy

Początkowo choroba to przez wiele lat może nie dawać objawów. Postępuje w różnym tempie i może prowadzić do całkowitej utraty wzroku. Degeneracja plamki żółtej nie musi się rozwijać w obu gałkach ocznych jednocześnie. Pewne objawy są jednak typowe dla AMD. Należą do nich:

• widzenie prostych linii jako linii falistych lub zniekształconych,
• postępujące trudności w czytaniu lub precyzyjnych czynnościach,
• zniekształcony obraz, kłopoty z rozpoznawaniem twarzy,
• ciemna plama w centrum polu widzenia,
• gorsze widzenie w nocy,
• gorsze rozpoznawanie barw,
• w ekstremalnym przypadku utrata widzenia centralnego.

Przyczyny

Przyczyny powstawania AMD są nadal nieznane. Największą rolę odgrywa wiek: choroba ta dotyczy 10% osób w wieku 65-75 lat i 30% osób w wieku ponad 75 lat. Innymi czynnikami ryzyka są: płeć żeńska, rasa biała, występowanie AMD w rodzinie, schorzenia układu sercowo-naczyniowego (np. palenie papierosów, wieloletnie narażenie na intensywne światło oraz niedobór przeciwutleniaczy). Jeżeli w jednym oku rozwinie się zwyrodnienie plamki związane z wiekiem, ryzyko powstania zmian w drugim oku jest powiększone.

Diagnostyka

SOCT – spektralna optyczna koherentna tomografia to bezinwazyjna metoda badania, pozwalająca potwierdzić chorobę oraz rozpoznać jej postać. Istnieją dwie postaci zwyrodnienia plamki żółtej: tak zwana sucha i wysiękowa. W przypadkach wątpliwych i do oceny miejsca przecieku wykonuje się angiografię fluoresceinową (badanie z kontrastem).

Sucha postać choroby występuje u ok. 80-90% chorych. Polega ona na pojawianiu się pod siatkówką złogów -druzów, które przyczyniają się do pogorszenia widzenia. Ta odmiana rozwija się wolniej i powoduje mniejsze uszkodzenia. Ale czasami forma sucha może przejść w wysiękową.

Dużo poważniejsze konsekwencje związane są z formą wysiękową AMD. Pogorszenie wzroku w tym przypadku może postępować gwałtownie. W jej przebiegu dochodzi do tworzenia się dodatkowych, nieprawidłowych naczyń krwionośnych, które łatwo ulegają uszkodzeniu, powodując krwawienia, przesięki i uszkodzenia otaczających tkanek. W konsekwencji dochodzi do procesu włóknienia i postania blizny, co prowadzi do utraty widzenia centralnego.

SOCT doskonale też obrazuje inne przyczyny pogorszenia widzenia – błony przedsiatkówkowe i trakcje szklistkowo-siatkówkowe, otwory w plamce.

Leczenie

W wybranych przypadkach wysiękowego zwyrodnienia plamki żółtej stosuje się iniekcje wewnątrzgałkowe leków, tzw. anty-VEGF. Choroby plamki pogranicza szklistkowo-siatkówkowego mogą wymagać chirurgii witreo-retinalnej

Profilaktyka

Warto zażywać preparaty z luteiną i witaminami. Należy stosować dietę bogatą w kwasy omega3 oraz warzywa i owoce. Nie należy zapominać okularach ze specjalnymi filtrami chroniącymi oczy przed promieniowaniem UV i kontrolować wzrok testem Amslera.