Nowoczesna diagnostyka i leczenie chorób plamki żółtej
Czym jest zwyrodnienie plamki żółtej (AMD) ?
AMD to uszkodzenie plamki żółtej w oku. Jest związane z wiekiem. Żółta plamka na oku stanowi główną przyczynę utraty wzroku u osób powyżej 50 roku życia. Choroba obejmuje obszar siatkówki zwany plamką, czyli miejsce odpowiedzialne za widzenie centralne. Bez jej prawidłowego funkcjonowania niemożliwe do wykonania są codzienne czynności takie jak czytanie, rozpoznawanie twarzy, czy znaków drogowych. AMD (plama na oku) najczęściej atakuje oboje oczu, choć nie musi pojawiać się jednocześnie.
AMD – objawy
Wczesne objawy:
- zniekształcone widzenie linii prostych,
- kłopoty z rozróżnieniem kolorów, szczególnie ciemnych od ciemnych i jasnych od jasnych,
- zaburzenie ostrości widzenia.
Późne objawy:
- zmiany w centralnym polu widzenia (centralna plama uniemożliwiająca widzenie z bliska i czytanie),
- ubytki w centralnym polu widzenia przy patrzeniu w dal (widzenie tylko obwodu obrazu),
pacjenci ze świeżą postacią neowaskularną AMD zwykle skarżą się na postępujące przymglenie lub zniekształcenie centralnego widzenia, które rozwija się nagle lub podstępnie
AMD -postać sucha
Jest łagodniejszym typem AMD i cechuje się stosunkowo powolnym rozwojem. Pogorszenie widzenia następuje w ciągu miesięcy lub lat. Zmiany plamki mają charakter zanikowy. Oznacza to, że obumierają komórki odpowiedzialne za prawidłowe odbieranie wrażeń wzrokowych z powodu plamy na oku. W stadium zaawansowanym dochodzi do rozległych zaników siatkówkowo-naczyniówkowych.
AMD-postać wysiękowa
Wysiękowe AMD to choroba oczu, która jest najpowszechniejszą przyczyną utraty wzroku po 50 roku życia. Na szczęście żółta plamka, która zostanie odpowiednio wcześnie zdiagnozowana, może być pokonana. Najważniejsza jednak jest szybka reakcja i poddawanie się kontrolnym badaniom okulistycznym błonę podsiatkówkową (neowaskularną). Na dnie pojawiają się przesięki i krwotoki. W końcowym stadium może dojść do powstania tarczowatej blizny, która zastępuje prawidłową tkankę siatkówki, czego efektem jest nieodwracalna utrata wzroku.
Przyczyna zwyrodnienia plamki żółtej na oku nie jest w pełni wyjaśniona. .
Istnieje kilka czynników ryzyka, które są odpowiedzialne za występowanie AMD czyli plamy na oku. Najpopularniejsze z nich to:
- wiek-narażone są osoby po 50 roku życia,
- płeć-częściej chorują kobiety,
- geny-częściej chorują osoby, w których rodzinach stwierdzono AMD,
- styl życia-palenie tytoniu, otyłość, miażdżyca, nadciśnienie tętnicze i wysoki poziom cholesterolu.
Występuje rzadziej i ma dużo cięższy przebieg. W tym typie AMD utrata wzroku może nastąpić nawet w ciągu kilku dni. Jej istotą jest powstawanie nieprawidłowych naczyń w okolicy plamki, które tworzą tzw.
AMD – diagnostyka
Do rozpoznania AMD wykorzystuje się głównie SOCT – optyczną tomografię komputerową . To nowoczesna metoda obrazowania plamki żółtej istruktur siatkówki Pozwala na bezinwazyjne badanie dna oka ,postawienie diagnozy oraz monitorowania efektów leczenia
W przypadku podejrzenia postaci wysiękowej neowaskularnej, zaleca się badanie angiografii fluoresceinowej. Polega ona na dożylnym podaniu barwnika, aby następnie przy użyciu specjalnego aparatu wykonać zdjęcia dna oka.
Leczenie zwyrodnienia plamki żółtej
Aplikowanie leków do wnętrza gałki ocznej zrewolucjonizowało sposób leczenia wysiękowego zwyrodnienia plamek (AMD). Preparaty podawane są doszklistkowo (tzw.iniekcje doszklistkowe) klika razy i wymagają systematycznej kontroli okulistycznej.
Postać wysiękowa
Iniekcja doszklistkowa to w dużym skrócie zastrzyk w oko. Zabieg polega na wprowadzeniu do wnętrza gałki ocznej substancji czynnej, która skutecznie radzi sobie ze schorzeniami plamki żółtej.
Postać sucha
Dotychczas w walce z AMD stosowano tylko leczenie mające na celu powstrzymanie rozwoju choroby tj. obniżenie poziomu cholesterolu, walkę z otyłością i miażdżycą oraz stosowanie suplementów.
Iniekcje doszklistkowe anty VEGF
Iniekcja doszklistkowa to seria kilku zastrzyków wykonanych w określonych odstępach czasowych.
Injekcje anty VEGF – Aflibercept, Ranibizumab, Bewacyzumab – w terapii AMD, cukrzycowym obrzęku plamki (DME) ,obrzęku plamki w przebiegu zakrzepu żył siatkówki. O ilości zastrzyków i częstotliwości ich wykonania decyduje lekarz prowadzący. Decyzja ta zapada na podstawie badań OCT i angiografii fluoresceinowej.
Preparaty anty VEGF zapobiegają wzrostowi nieprawidłowych naczyń krwionośnych w obrębie tkanek oraz cofają obrzęk siatkówki. Nieprawidłowe naczynia krwionośne tworzą się przede wszystkim pod wpływem naczyniowo-śródbłonkowego czynnika wzrostu (VEGF). Są one odpowiedzialne za wszelkiego rodzaju obrzęki i krwotoki w obrębie plamki. Iniekcja doszklistkowa oka z wykorzystaniem leków anty-VEGF wpływa na zmniejszenie, a nawet ustąpienie obrzęków i wysięków w obrębie siatkówki. Zmniejsza również ryzyko krwawień z nieprawidłowych naczyń.
Ozurdex. – jednorazowo podany długodziałąjący steryd w leczeniu powikłań zakrzepu żyły środkowej siatkówki
Jak wygląda iniekcja doszklistkowa?
Iniekcja doszklistkowa to wbrew pozorom prosty i bezbolesny zabieg, przebiega w następujący sposób:
- Podanie pacjentowi kropel antybiotykowych.
- Znieczulenie oka za pomocą kropel w gabinecie zabiegowym.
- Zdezynfekowanie worka spojówkowego i dokonanie iniekcji – zastrzyk doszklistkowy wykonany jest bardzo cienką igłą.
- Założenie sterylnego opatrunku i opuszczenie naszej przychodni.
W pierwszych dniach po zabiegu niezwykle ważne jest zachowanie higieny i stosowanie kropel antybiotykowych zgodnie z zaleceniami naszego specjalisty. Tylko w ten sposób iniekcje doszklistkowe przyniosą oczekiwane efekty.